Dasher, Dancer, Prancer, Vixen, Comet, Cupid ...

Vanmorgen lekker uit geslapen. Voor vandaag staat er namelijk om elf uur een excursie gepland in het Jotos-Salla rendierpark een paar kilometer verderop.
Er staat al een lekker zonnetje als we uit bed komen. Maar het is nog fris, zo’n 8°C. Daarom besluiten we om vandaag, voor het eerst in deze vakantie, niet onze korte broek aan te trekken. En zelfs nog een laagje extra aan te trekken, voordat we aan onze wandeling naar de farm beginnen.

Tegen elf uur aangekomen is de deur van het bezoekerscentrum nog op slot. Dan maar op zoek naar iemand die ons verder kan helpen en dat probleem wordt snel opgelost. Timo Tuuha heet ons van harte welkom op het park; hij is onze gids voor deze excursie.
Allereerst krijgen we uitgebreide en interessante informatie over de rendieren en wat het houden van een kudde inhoudt. In dit park hebben ze er slechts 44. In heel Lapland leven aan het einde van de zomer zo’n 300.000 exemplaren. Voor de winter invalt wordt de populatie teruggebracht tot zo’n 200.000 stuks. Alle rendieren behoren tot een kudde en zijn dus eigendom van iemand. Je mag er niet zomaar op jagen. De rendieren worden voornamelijk gehouden voor het vlees. Ook worden er mannetjes getraind voor het trekken van sleden of voor het lopen van wedstrijden.
In mei worden de meeste rendierkalfjes geboren. De vrouwtjes hebben het vermogen om de geboorte een paar weken uit te stellen als het weer nog niet goed genoeg is. Alle kalfjes worden gemerkt met een oormerk; iedere kudde zijn eigen ‘tekening’. Een oormerk is ook daadwerkelijk uitgeknipt in het oor. Daarnaast krijgen ze een plastic strip in het oor of een band om de nek.
Iedere kudde heeft zijn eigen territorium dat is afgebakend met een hek. Soms ontsnapt er een en duikt op in een andere kudde. Dan wordt de eigenaar gebeld en kan hij zijn ‘verloren schaapje’ terug komen halen.
De rangorde in een kudde is sterk bepaald. Het mannetje met het grootste gewei is vaak degene die een harem opbouwt en de vrouwtjes bevrucht. Na de bronsttijd verliezen ze hun gewei en zijn ze uitgeput door het paren. Mannetjes die inmiddels gecastreerd zijn nemen dan de rol van leider over, omdat zij op dat moment de sterkere zijn. Als ook zij hun gewei verliezen, komen de vrouwtjes aan de macht. Zij verliezen op een later tijdstip hun gewei, omdat ze hun kalfjes nog moeten beschermen.

In het bezoekerscentrum staan opgezette rendieren met een aantal van hun natuurlijke vijanden: wolf, goudarend, veelvraat en lynx. Ook met de beer zijn ze geen vriendjes.
De veelvraat is de kleinste in het rijtje, maar de venijnigste. Gedurende de winter ligt er een dikke laag sneeuw van soms wel een meter. Het rendier zakt daar in weg en is daardoor traag. Maar de veelvraat weegt slechts een paar kilo en kan over de sneeuw lopen. Hij kan daardoor makkelijk bij de nek en bijt zich in zijn slachtoffer vast tot deze sterft.

Na alle informatie is het tijd om in levende lijve kennis te maken met de rendieren. We rijden het park in naar een meertje. Hier staan verschillende hutten en sauna’s en er liggen vuurplaatsen. Er worden ook (meerdaagse) trektochten georganiseerd door deze organisatie, in zowel zomer als wintertijd.
Een van de rendieren heeft door dat we er aan komen en holt achter de auto’s aan. Timo heeft een paar emmers krachtvoer mee voor de rendieren en roept ze. Op een holletje komt de rest van de kudde er aan gerend. We staan er midden tussen in. Sommige dieren zijn wat schuchter, anderen durven dichter bij te komen en geven kopjes. Met die geweien is dat soms wat onhandig.
De brutalen proberen de emmers om te schoppen, zodat het voer op de grond valt. Dat is voor hen makkelijker eten. Ze maken een klikkend geluid als ze lopen: dat zijn hun gewrichten. Het schijnt niet erg te zijn.

Ondertussen maakt Timo een kampvuur en zet hij er ketels in, om water te koken voor thee en koffie. Even later zitten wij heerlijk te genieten van de omgeving en het zonnetje en grazen de rendieren rustig om ons heen of gaan ze liggen herkauwen.
Als we terug zijn in het bezoekerscentrum eten we een broodje, voordat we terug wandelen naar onze ‘hut’.

Om een uur of vier stappen we in de auto om boodschappen te doen in Salla. Het oude Salla ligt nu in Rusland. Na de oorlog werd er een nieuw Salla gesticht op Fins grondgebied. We bevinden ons op 22 km. van de Russische grens. De terugweg gebruiken we om de top van de Sallatunturi te bereiken. Maar verder dan het begin van de skilift komen we niet en daarom rijden we nog wat rond.
Als we bij ons huisje aankomen schijnt de zon op onze veranda. Daar probeer ik zo lang mogelijk van te genieten. Het is eigenlijk wel gek. Het is voor ons de koudste dag van de week dat wij nu in Finland zijn. Maar we zitten voor het eerst ’s avonds nog buiten.